Những ngày cuối năm, người trồng quýt Bắc Kạn luôn phải đối mặt với tình trạng mất trắng do quả chín rụng vì gặp phải mưa rét và sương muối.
Quả quýt chín rụng nếu gặp phải mưa
Trong những năm vừa, vì nhiều lý do khiến quả quýt Bắc Kạn giá rẻ nhưng vẫn khó tiêu thụ. Người dân bắt buộc phải kéo dài vụ thu hoạch đến giáp tết, khi đó quýt chín già và giá sẽ cao hơn gấp 2 – 3 lần so với chính vụ.
Tuy nhiên, điều này cũng tiềm ẩn rủi ro rất lớn, bởi dịp cuối năm nhiệt độ tại các địa phương ở tỉnh Bắc Kạn thường xuyên xuống rất thấp dưới 10 độ C, thậm chí ở vùng núi còn dưới 2 độ C. Đáng lo ngại nhất là thời tiết giá rét còn kèm theo mưa phùn và sương muối, hoặc băng giá khiến cho quả quýt chín bị thối, rụng làm cho nhiều hộ dân bị mất trắng.
Vườn quýt nhà anh Trịnh Văn Ngoan, xã Quang Thuận bị mất trắng và vụ thu hoạch năm 2017. Ảnh: TL.
Anh Trịnh Văn Ngoan ở xã Quang Thuận, (huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn) là người nhiều lần phải nếm trải cảm giác cay đắng, nuốt nước mắt vào trong vì gặp cảnh quýt chuẩn bị thu hoạch bán tết thì bị rụng đỏ rực cả vườn. Thiệt hại nặng nhất là vào năm 2017, khu vườn của gia đình anh Ngoan có hơn 400 gốc quýt với hơn 22 tấn quả có trị giá khoảng 110 triệu đồng (giá thời điểm đó) bị rụng thối mất trắng sau 1 đêm. Đây là một số tiền rất lớn so với những gia đình nông dân như anh Ngoan.
Một hộ dân khác ở xã Quang Thuận là bà Đinh Thị Chuyên cũng gặp phải cảnh thiệt hại do quýt rụng. Năm trước, do tư thương mua đổ đồng khoảng 2.000 – 3.000 đồng/kg, loại đẹp cao khoảng hơn 5.000 đồng/kg, rẻ như vậy nhưng cũng khó tiêu thụ. Chính vì vậy phải cố để lại, với mong muốn giá cao hơn mới bán để đỡ lỗ tiền thuê người hái quýt. Nhưng không may thì trời xuất hiện mưa rét, đã khiến cho gia đình bị thất thu tới hơn 90%.
Hạn chế quýt rụng là nhiệm vụ được cả các cấp, ngành quan tâm. Ảnh: Toán Nguyễn.
Bắc Kạn giải quyết kiểu không còn để rụng
Việc quýt chín rụng đỏ vườn chỉ sau một đợt mưa phùn hoặc sương muối đã xảy ra trong những năm gần đây. Điều này dẫn tới những hộ dân trồng quýt tại tỉnh Bắc Kạn bị thiệt từ 20 – 30 triệu đồng, cho tới hàng trăm triệu đồng đã là chuyện không phải hiếm.
Xã Quang Thuận (huyện Bạch Thông), là trung tâm vùng và có diện tích trồng cam, quýt lớn nhất tỉnh Bắc Kạn. Vụ quýt năm 2021 đã có sự thay đổi rõ rệt, không còn tình trạng lo lắng như mọi năm không bán được sẽ bị thiệt hại do mưa rét vào dịp cuối năm nữa.
Bà Hà Thị Phương Thảo, cán bộ nông nghiệp xã Quang Thuận chia sẻ: Sản lượng quả của toàn xã năm nay đạt khoảng 4.500 tấn, giảm 10% so với năm 2020. Nguyên nhân là do người dân không mặn mà đầu tư chăm sóc quýt vì lo ngại quýt sẽ tiếp tục lại bị rớt giá và khó bán như những năm trước. Tuy nhiên năm nay đã có sự thay đổi, do được các cấp của tỉnh, huyện quan tâm nên giá bán và lượng tiêu thụ tốt hơn. Đến nay cả xã đã thu hoạch được khoảng 50% sản lượng, bán đổ xô được 7.000 – 8.000đ/kg, không còn tình trạng chỉ là 1.000 – 2.000 như năm 2020. Dự kiến sẽ sớm tiêu thụ hết nên sẽ hạn chế được thiệt hại bị thối rụng do gặp mưa rét và sương muối nếu có.
Giá quýt vụ thu hoạch năm 2021 tương đối ổn định, loại quả to, đẹp đạt khoảng 15.000đ/kg. Ảnh: TL.
Nguyễn Ngọc Cương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Bắc Kạn cho biết: Hiện đầu vụ loại quả quýt to, đẹp đang được bán với giá khoảng 15.000đ/kg, kênh tiêu thụ vẫn qua tư thương là chính. Các đơn vị như Viettel, Bưu điện đã vào cuộc đưa lên sàn thương mại điện tử của họ để quảng bá và giới thiệu sản phẩm, bước đầu cũng có hiệu quả. Tỉnh Bắc Kạn cũng đã đề nghị một số hệ thống siêu thi lớn bán và giới thiệu cam, quýt cho tỉnh.
Ngoài ra, UBND tỉnh Bắc Kạn cũng gửi văn bản cho các tỉnh, thành phố trên cả nước đề nghị hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm. Tất cả mục tiêu là giúp người dân bán được hàng, vượt qua khó khăn do dịch covid-19 hiện nay.
Việc tiêu thụ sớm sản phẩm, chính là biện pháp phòng tránh thiệt hại cho quả quýt hiệu quả nhất mà tỉnh Bắc Kạn đang áp dụng, để tránh gặp phải thời tiết xấu dịp cuối năm.
