Mộc Châu là một trong những cao nguyên xinh đẹp và rộng lớn nhất vùng núi cao Tây Bắc. Đến với Mộc Châu, người ta không khỏi xao xuyến, ngỡ ngàng trước vẻ đẹp lôi cuốn của cảnh núi đèo quanh co, của những con dốc khúc khuỷu.
Mộc Châu là những ngôi làng xinh xắn ven đường, là thảo nguyên cỏ xanh mướt, là những cánh đồng Tam giác mạch bạt ngàn sắc trắng xen lẫn hồng tím, hòa vào màu xanh của núi rừng xung quanh, là rợp trời trắng xóa hoa mơ, hoa mận. Và là những mùa hoa không hẹn mà gặp.
Mộc Châu không chỉ cuốn hút người ta bởi vẻ đẹp lộng lẫy vốn có, mà còn bởi sự độc đáo của các sản vật nơi đây. Thịt trâu gác bếp, thịt lợn rừng, chè Shan, Ô long, rượu ngô, rượu chuối thơm nồng, và đặc biệt không thể thiếu khi nhắc đến Mộc Châu đó là Mận hậu – thứ quả đang đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế Mộc Châu nói riêng và tỉnh Sơn La nói chung.
Cao nguyên Mộc Châu được thiên nhiên ưu ái với khí hậu ôn hòa, đất đai thuận lợi cho sự phát triển của cây mận, cho ra những trái mận chất lượng, căng mọng, giòn ngọt và mang hương vị đặc trưng của cao nguyên Mộc Châu mà không nơi nào có.
Từ lâu, Mận hậu đã trở thành cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế địa phương, giúp người dân xóa đói, giảm nghèo. Được biết trong quy hoạch tổng thể Khu du lịch Quốc gia Mộc Châu đến năm 2020, tầm nhìn 2030, Mộc Châu đang từng bước phát triển kinh tế từ cây mận, góp phần nhân rộng mô hình trồng mận hái quả tạo thêm cơ hội trải nghiệm cho khách du lịch, nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân trồng mận. Vào mùa mận, người dân địa phương thu hoạch hàng trăm tấn mận mỗi ngày. Cây mận không khó chăm sóc. Trung bình, mỗi cây mận cho thu hoạch từ 70 – 80kg trái, với giá bán tại vườn trung bình từ 45 – 50.000đ/kg, là nguồn thu không nhỏ đối với bà con vùng cao. Tuy nhiên, đối với hiện trạng ngày nay, khi đất đai ngày một thoái hóa, lượng mùn hữu cơ trong đất ngày một giảm, nguồn nước bị ô nhiễm chứa quá nhiều hàm lượng kim loại nặng, thuốc bảo vệ thực vật sử dụng tràn lan, không kiểm soát, bên cạnh đó còn thiên tai, mưa đá, liệu rằng, chỉ vài ba năm nữa, những quả mận ngon ngọt, có còn chín mọng trĩu cây, có còn nức lòng du khách mọi nơi bởi mẫu mã và hương vị? Đây là điều đáng phải suy nghĩ.
Trước đây, Mận hậu vẫn cho trái ổn định cả về năng suất và chất lượng, dù ít được chăm sóc, tác động, do hầu hết vẫn còn tư tưởng tập quán canh tác tự nhiên. Dần dần, do hiểu được tầm quan trọng và giá trị không nhỏ cây mận mang lại, bà con đã chú trọng đầu tư, chăm sóc, tỉa cành, quan tâm đến nhu cầu và chế độ dinh dưỡng của cây. Tuy nhiên một thực trạng đáng buồn đang xảy ra là, tuy được chú trọng chăm sóc hơn, nhưng năng suất và chất lượng quả mận hậu đang có chiều hướng giảm. Phải chăng, cây mận đang phụ lòng bà con, hay do bà con chưa đáp ứng được nhu cầu thiết yếu trog công tác chăm sóc của cây mận. Hiểu được nỗi lo của bà con trồng mận, GAP đã về với cây mận Mộc Châu.
Công ty CP GAP Việt Nam là đơn vị chuyên sản xuất và kinh doanh những dòng phân bón chuyên biệt, khai thác từ mỏ nguyên liệu hang dơi trầm tích giàu dinh dưỡng, kết hợp với chế phẩm sinh học có nguồn gốc Nhật Bản, chứa các vi sinh vật cố định đạm, vi sinh vật phân giải lân, phân giải xenlulose, cung cấp thức ăn cho vi sinh vật có lợi trong đất, rất phù hợp với hiện trạng đất trồng Mộc Châu hiện nay. Trên cơ sở đó, chúng tôi đã đưa ra bộ sản phẩm chuyên dùng cho cây ăn trái nói chung và cây Mận hậu Mộc Châu nói riêng.
Người dân trồng mận Mộc Châu đã sử dụng bộ sản phẩm phân GAP chuyên cho cây ăn trái kết hợp với phân chuồng quanh tán cây, vừa giúp cây cân bằng dinh dưỡng, cây phát triển khỏe, vừa tơi xốp đất, giữ được vườn bền lâu. Đến tháng 7 – 8 cây được bón vôi trừ sâu bệnh, kết hợp tỉa cành để cây quang hợp tốt, dinh dưỡng tập trung nuôi quả. Dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý, kết hợp với kỹ thuật cắt tỉa tạo tán, cây mận xum xuê, tầm cao vừa tầm người hái. Khi mận ra quả, nông dân tập trung tỉa cành, tỉa trái – công đoạn cuối cùng giúp quả đạt kích cỡ to, hình thức đẹp.
Vườn mận NàKa – Pa Khen ông Dũng – Tân Lập sử dụng phân GAP
Cuối tháng 3, mận phát triển hơn đầu ngón tay, vỏ xanh bao quanh phủ lớp phấn mỏng, vị chua rôn rốt. Đến tháng 5, 6, mận bắt đầu chín rộ, cả Mộc Châu bước vào giai đoạn thu hoạch. Mận chín có màu đỏ tím, quả tròn đều, căng mọng. Sau khi thu hái sẽ được thương lái đưa về xuôi, giá bán từ 80.000 – 90.000đ/kg.
Về với bà con trồng mận Mộc Châu, gắn bó cũng được 5, 6 năm rồi, như là một cái duyên, GAP may mắn được đồng hành cùng hai hộ ông Vũ Đình Quế và ông Nguyễn Tiến Dũng, là hai hộ gia đình được xem là một trong các hộ “kiểu mẫu” trong Hội trồng mận VietGAP ở Tân Lập. Có vườn hơn 600 gốc, với 370 gốc đang cho thu hoạch rộ ở Tiểu khu 9, Tân Lập, Mộc Châu, vườn mận ông Quế nức tiếng khắp vùng, bởi không chỉ sai quả mà quả còn giòn, căng bóng.
Vườn mận tiêu chuẩn VietGAP ông Quế – Tiểu khu 9, Tân Lập
Ông phấn khởi, sau từng ấy năm sử dụng phân GAP, ông thấy hiệu quả rõ rệt. Sức sinh trưởng của cây, chất lượng quả vượt trội hẳn lên so với các hộ sử dụng phân bón thông thường. Năm 2017, với 370 gốc mận ông thu về gần 500 triệu đồng, là một trong số ít các hộ có mận “được mùa được cả giá” của vùng – ông hồ hởi chia sẻ.
Vườn mận NàKa đạt tiêu chuẩn VietGAP
Qua vườn ông Quế, chúng tôi vào NàKa thăm vườn mận ông Dũng, thung lũng mận nổi tiếng nhất vùng Tây Bắc, không chỉ bởi diện tích lớn mà chất lượng quả ngon. Ông có 3 vườn, ở Tiểu khu 9, thung Hai cây và ở Thung lũng NàKa – Pa Khen, với hơn 1000 gốc mận. Vừa thoáng tới NàKa, ông Dũng háo hức khi thấy đoàn chúng tôi đến thăm. GAP đến với ông từ khi trong ông nhìn nhận được rằng, muốn có thu nhập ổn định lâu dài thì phải có đầu tư, chăm sóc, chẳng có nguồn tài nguyên nào là vô hạn, khai thác nhiều mà không bổ sung trả vào thì chẳng mấy cũng sẽ cạn kiệt, sẽ hết. Từ khi ông biết đến GAP, GAP về với vườn mận của ông, cho dù các vườn bên cạnh, quanh vùng có cho ít hoa, kém đậu trái đi chăng nữa thì ông vẫn tự hào là vườn nhà ông vẫn nhất khu Pa Khen. Ông chia sẻ, chỉ cần nhìn màu lá, sức chồi là ông biết ngay, năm đấy lượng hoa, quả thế nào và chưa năm nào GAP làm ông thất vọng.
Vườn mận, ông Dũng NàKa
Thực tế cho thấy, vườn ông Quế và ông Dũng, sau một thời gian sử dụng bộ sản phẩm phân bón GAP chuyên cho cây ăn trái, nhận thấy hiệu quả rõ rệt. Đất tơi xốp, nhiều giun, độ mùn cao, không chai cứng, chất lượng quả đồng đều, to, giòn, những cây sai quả vẫn đảm bảo được kích cỡ và chất lượng. GAP đã giúp bổ sung đầy đủ hàm lượng trung vi lượng, lân dễ tiêu vào đất, giúp cây hấp thụ, tăng chất lượng và mẫu mã trái. Và phân GAP cũng được xem là một trong những bí quyết chăm sóc của hai ông để có được vườn mận chất lượng như vậy.
Chúng tôi, với cương vị là một nhà sản xuất và cung ứng sản phẩm tới bà con, không khỏi mừng rỡ khi thấy bà con phấn khởi trông thấy, hào hứng kể cho chúng tôi từ quá trình chăm sóc bón phân đến khi cho ra trái mận căng mọng, đấy là điều chúng tôi luôn mong muốn và hướng tới. GAP đang dần khẳng định được vị thế của mình trên thị trường. Phân GAP giúp cây trồng phát triển nhanh, tốt bền, tăng khả năng chống chịu thiên tai, dịch bệnh và loại bỏ hoàn toàn hiện tượng tồn dư hóa học trong các loại nông sản. Bón phân GAP – tăng năng suất cây trồng, nông sản đạt chất lượng VietGAP.
